Internet là một trong các giải pháp hoàn hảo để thay thế cho những điểm bất cập của thư viện truyền thống. Tuy nhiên, mặt trái của sự dễ dàng truy cập nguồn tài liệu tham khảo phong phú này khiến cho việc cắt và dán không một chút khó khăn, đẩy mạnh nạn đạo văn ngày càng phổ biến. Chỉ cần một cú nhấn chuột, người ta hoàn toàn có thể tìm thông tin mình cần trong thời gian rất ngắn ở các trang dữ liệu mở (Open Access) hay các trang tìm kiếm thông tin phổ biến, ví dụ như Google.com. Trong hội nghị “Liêm chính học thuật” do Đại học Hoa Sen tổ chức ngày 29 tháng 5 năm 2016, số liệu chung cho thấy tỷ lệ sinh viên đại học đạo văn ở một số trường ở Việt Nam chiếm tỷ lệ cao so với thế giới. Tiêu biểu, 70% tân sinh viên trường Đại học Duy Tân, Đà Nẵng đồng ý là đã từng đạo văn và 73% bài luận của sinh viên trường Đại học Hoa Sen cũng có “đạo văn” (theo Công trình nghiên cứu về hành vi “đạo văn”, nhóm tác giả Đại học Hoa Sen, 2015). Đặc biệt, nhiều học viên cao học của của trường Đại học Hàng Hải Việt Nam đã bị hủy luận văn thạc sĩ, bài báo khoa học vì hành vi này. Từ thực tế này, Tạp chí Vietnam Journal of Science xin được giới thiệu đến các bạn đọc công cụ chống đạo văn miễn phí PlagTracker và cách để sử dụng công cụ này có hiệu quả để giúp các trường Đại học chống được tình trạng đạo văn đang ngày càng gia tăng và giúp cho các học giả trẻ làm quen với môi trường học thuật toàn cầu, tăng được độ uy tín học thuật và kiến thức thực tế của bản thân.
PlagTracker – công cụ chống đạo văn miễn phí dành cho các học giả, giảng viên và sinh viên
So với nhiều công cụ đạo văn khác, PlagTracker có rất nhiều ưu điểm như xử lý văn bản nhanh, chất lượng cao và không giới hạn số từ được kiểm tra, giao diện dễ sử dụng và có cả các dịch vụ hỗ trợ (có thu phí) đi kèm.
Vietnam Journal of Science xin đưa một bản so sánh các ưu và nhược điểm của các công cụ khác so với Plagtracker:
|
Công cụ |
Ưu |
Nhược |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bảng 1. So sánh tổng quan về ưu nhược điểm của một vài công cụ đạo văn, trong đó có Plagtracker
Từ bảng 1, có thể thấy khi sử dụng miễn phí, các công cụ, ngoại trừ PlagTracker đều có hạn chế như chức năng phân tích mức độ đạo văn và chất lượng phân tích còn chưa tốt hoặc chức năng xử lý văn bản hạn chế (chỉ có thể tải tập tin khi đăng ký, hạn chế số lần kiểm tra hoặc chỉ kiểm tra từng đoạn văn). Plagiaisma nổi bật hơn cả trong số các công cụ còn lại này với ưu điểm là hỗ trợ tiếng Việt. Tuy nhiên, Plagiarisma rất tiếc lại có nhiều nhược điểm như chỉ báo đạo văn nếu phát hiện chính xác tuyệt đối 100% câu, công cụ hỗ trợ viết lại có thể vô tình tiếp tay cho việc đạo văn tinh vi hơn và chỉ được kiểm tra 3 bài/ ngày (kể cả đã có tài khoản).
Dù không hỗ trợ cho tiếng Việt, nhưng giao diện người dùng đơn giản, thao tác nhanh gọn và đặc biệt là việc đưa ra dẫn chứng là các nguồn cụ thể là những điểm mạnh vượt trội của PlagTracker so với các công cụ còn lại. Một số công cụ, ví dụ như CopyLeaks và Plagiarisma, tuy có hỗ trợ tiếng Việt, nhưng lại mắc các hạn chế lớn như đòi hỏi phải mua tài khoản (trong tương lai gần) hay các giới hạn về tính năng báo lỗi đạo văn.
Bài báo “Phát hiện Đạo văn Nội tại” của tác giả Neutra Charya và các cộng sự (2015) đã cho thấy PlagTrack nổi bật hơn cả với các tiêu chí như Chất lượng Báo cáo (Report Quality). Không cần phải tải về để sử dụng (Requires Download) và Phương pháp chọn bài để kiểm tra (Text acceptance method).
|
Feature |
PaperRate |
Turnitin |
PlagTracker |
EVE2 |
Viper |
|
Reference Corpora |
Yes |
Yes |
Yes |
Yes |
Yes |
|
Online Tool |
Yes |
Yes |
Yes |
No |
No |
|
Free Tool |
Yes |
No |
Yes |
Yes |
Yes |
|
Multilingual |
Yes |
Yes |
Yes |
Yes |
Yes |
|
Perform Online Database Checking |
No |
No |
No |
No |
Yes |
|
Text Acceptance Method |
Copy-Paste Text |
File Upload & Copy-Paste |
File Upload & Copy-Paste |
File Upload & Copy-Paste |
File Upload |
|
Database Scalable |
Yes |
Yes |
Yes |
Yes |
Yes |
|
File Format Support |
- |
PDF or Word or plain text |
PDF or Word or plain text |
Corel Word or MS Word or plain text |
PDF or Ms Word |
|
Requires Download |
No |
No |
No |
Yes |
Yes |
|
Operating System support |
- |
- |
- |
Open Source |
Microsoft Windows only |
|
Report Quality |
Good but very brief |
Very good with details |
Good but very brief |
Extremely good with apt details |
Extremely good |
|
False Positives |
Possible |
Very Unlikely |
Possible |
Highly Impossible |
Very Unlikely |
|
Detects Plagiarized text from non-digital and non-public sources |
No |
No |
No |
No |
No |
Bảng 2. So sánh dựa trên cụ thể của một vài công cụ đạo văn, trong đó có Plagtracker
Nếu ở các công cụ miễn phí khác, việc kiểm tra chủ yếu dừng lại ở mức kiểm tra đoạn văn hoặc không thể kiêm tra văn bản được tải lên, hoặc phải trả tiền nếu một kiểm tra văn bản được tải lên từ máy tính và ngược lại, thì PlagTracker cho phép người dùng tải cả văn bản ở dạng PDF hay DOC và DOCX lên cũng như cắt và dán các đoạn văn bản trực tuyến vào một cách tiện dụng và hoàn toàn miễn phí. Ngoài ra, tính năng đưa báo cáo chi tiết về bài viết sẽ giúp các biên tập viên tạp chí hoặc giáo viên đưa ra các bằng chứng thuyết phục hơn để giúp nâng cao ý thức của học giả và học sinh mà không gợi ý cụ thể, có thể dẫn đến các bước đạo văn tinh vi hơn như ở Plagiarisma.
Các bước để sử dụng PlagTracker
Đầu tiên, hãy nhấn vào liên kết (http://www.plagtracker.com/) để vào trang chủ PlagTracker. Sau đó, nhấn “Kiểm tra bài báo của bạn ngay bây giờ” (Check your paper for free now) (vòng tròn màu đỏ trong hình).
Hình 1. Giao diện của website tại địa chỉ www.plagetracker.com
Sau đó, nhập đoạn văn bản cần kiểm tra vào khung rồi nhấn “Bắt đầu Kiểm tra” (Start checking) (vòng tròn màu đỏ trong hình).
Hình 2. Phần chọn vào phần kiểm tra đạo văn (ô tròn đỏ)
Sau khi kiểm tra, nếu phát hiện là đạo văn, PlagTracker sẽ báo “Có vẻ như bài của bạn cần được chỉnh sửa lại” (Looks like your paper needs some changes) (vòng tròn màu đỏ trong hình)và đưa ra các nguồn để chứng minh các nguồn gốc của đoạn văn được kiểm tra.
Hình 3. Thông báo trả về kết quả (Trong ô tròn màu đỏ)
Nếu nội dung này đã tồn tại trên mạng thì nó sẽ hiển thị nguồn trang và tỉ lệ phần trăm giống nhau về câu chữ, ngữ pháp với kết quả trả về khá nhanh (chữ trong vòng tròn và mũi tên màu đỏ trong hình).
Hình 4. Thông báo hiển thị những nguồn và tỉ lệ phần trăm giống nhau câu chữ, ngữ pháp
(Trong ô tròn màu đỏ)
Các học giả, nghiên cứu sinh tâm huyết với bài viết của mình thậm chí có thể nhờ đến sự hỗ trợ của dịch vụ có thu phí từ đội ngũ chuyên nghiệp đến từ PlagTracker để chỉnh lỗi đạo văn và làm cho bài viết của mình chuyên nghiệp hơn bằng cách nhấn “Nhờ Sự trợ giúp” (Get Editing Assistance) (vòng tròn màu đỏ trong hình).
Hình 5. Giao diện để chọn dịch vụ trợ giúp có thu phí (Trong ô tròn màu đỏ)
*Lưu ý: phiên bản miễn phí của PlagTracker sẽ có vài giới hạn sau một số lần sử dụng (Ví dụ: thỉnh thoảng người dùng sẽ phải chờ một vài tiếng rồi mới có thể tiếp tục sử dụng).
Tác giả: Hoàng Bảo Lân đã nhận bằng Cử nhân về Ngôn ngữ Anh, chuyên ngành Biên dịch của trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế và đã làm một biên dịch viên chuyên nghiệp từ hơn hai năm nay ở Việt Nam và quốc tế. Độc giả có thể liên lạc với Hoàng Bảo Lân qua hộp thư: lanhoang@vjsonline.org.
Tài liệu tham khảo chính:
- 1. Christopher Pappas. (2013). Top 10 Free Plagiarism Detection Tools For Teachers. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2016 tại https://elearningindustry.com/top-10-free-plagiarism-detection-tools-for-teachers
- 2. Netra Charya và các cộng sự. (2015). Intrinsic Plagiarism Detection in Digital Data. International Journal of Innovative and Emerging Research in Engineering, Vol. 2, Issue 3, 2015. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2016 tại http://ijiere.com/FinalPaper/FinalPaper2015320223857549.pdf
- 3. Minh Giang. (2015). 'Đạo văn' ngày càng đáng báo động. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2016 tại http://tuoitre.vn/tin/giao-duc/20150530/dao-van-ngay-cang-dang-bao-dong/754254.html
- 4. (2015). Các trường đại học tại Việt Nam chung tay vì liêm chính trong học thuật. Truy cập ngày 1 tháng 9 năm 2016 tại https://towardstransparency.vn/vi/cac-truong-dai-hoc-tai-viet-nam-cung-chung-tay-vi-liem-chinh-trong-hoc-thuat
