Tech&Science Daily  

Tình trạng bệnh ung thư ở Việt Nam đang ở mức báo động với tỉ lệ mắc ung thư đứng thứ 2 khối ASEAN [1]. Vì vậy chúng ta cần đẩy mạnh hơn nữa việc nghiên cứu chữa trị ung thư. Nghiên cứu được giải Nobel Y học của Elizabeth H. Blackburn, Carol W. Greider, và Jack W. Szostak [2] về cơ chế bảo vệ nhiễm sắc thể (NST) của telomere và telomerase mang đến một hướng điều trị ung thư mới. Telomere là cấu trúc đặc thù không chứa gen nằm ở đầu mút của NST ở sinh vật nhân thực (Eukaryote) giúp ổn định hệ gen và bảo vệ NST trong phân bào. Telomerase là một enzyme phiên mã ngược dùng để tổng hợp lại phần telomere bị mất đi trong quá trình phân bào. Hầu hết, tế bào ung thư có lượng lớn telomerase giúp bảo tồn telomere trên NST dẫn đến khả năng phân chia vô hạn. Trong các chất ức chế telomerase, imetelstat được đánh giá là rất tiềm năng trong điều trị ung thư. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp thông tin về vai trò của telomere, telomerase và khả năng ức chế telomerase của imetelstat.

Với bệnh ung thư vú, việc phân loại chính xác bệnh trên từng bệnh nhân đóng vai trò quyết định trong việc lựa chọn liệu pháp chữa trị thích hợp. Phương pháp phân loại bệnh truyền thống dựa trên tuổi, giai đoạn bệnh, mức độ bất thường của tế bào ung thư, tình trạng di căn, biểu hiện của các thụ thể hoóc môn và thụ thể yếu tố phát triển biểu mô người 2 (HER2- human epidermal growth factor receptor 2) được áp dụng phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới. Phương pháp phân loại này khá hiệu quả khi xét áp dụng trên từng nhóm bệnh nhân nhưng lại thể hiện có những hạn chế nhất định khi xét áp dụng trên từng trường hợp bệnh nhân cụ thể. Gần đây, một phương pháp phân loại mới dựa trên đặc điểm biểu hiện gen của từng bệnh nhân được phát triển và ứng dụng trong tiên lượng bệnh, dự đoán khả năng di căn và đáp ứng với các liệu pháp chữa trị. Hiệu quả của việc ứng dụng phương pháp mới trong lâm sàng vẫn còn đang được khảo sát, tuy nhiên, kết quả thu được qua nghiên cứu từ các phòng thí nghiệm rất khả quan. Hội đồng các chuyên gia từ hội nghị quốc tế St Gallen về Ung thư Vú đã đưa ra những khuyến cáo cụ thể cho việc phân loại bệnh và các liệu pháp điều trị thích hợp cho từng loại, hứa hẹn sẽ giảm bớt tỉ lệ tử vong do ung thư vú trong tương lai. Việc ứng dụng các xét nghiệm phân tử rộng rãi ở Việt Nam còn khó thực hiện do điều kiện tài chính và cơ sở vật chất nước ta chưa cho phép, tuy nhiên, việc áp dụng phương thức phân loại mới và các liệu pháp điều trị do các chuyên gia từ hội nghị quốc tế St Gallen đưa ra là hoàn toàn khả thi.

Ngày 5/10/2016, Ủy ban Nobel Thụy Điển công bố giải Nobel Hóa học năm 2016 thuộc về 3 nhà hóa học, Fraser Stoddart, Jean-Pierre Sauvage và Ben Feringa vì những đóng góp cho việc thiết kế và tổng hợp cỗ máy phân tử (molecular machine).

Kỹ thuật optogenetics (Opto = quang; genetic = di truyền) được tạp chí danh tiếng Nature Methods chọn là phương pháp của năm 2010 với tiềm năng to lớn trong nghiên cứu thần kinh và các quá trình sinh học... (Lê Hoàng - Trung tâm nghiên cứu thần kinh-mạch máu SNU-Harvard, Khoa Dược, Đại học Quốc gia Seoul, Hàn Quốc)